Sinds januari 2025 komen Sanne Snijdewint en Chantal van der Wal elke week naar buurtpleinen zoals De Componist. Daar zitten ze klaar om bewoners van de Centrale As te helpen met vragen of zorgen over geld. Hun aanwezigheid is op verzoek: de huisartsen van de Componist zagen steeds vaker mensen in de spreekkamer met klachten door geldstress.

Een ongeluk, verslaving, problemen met toeslagen: er komen veel verschillende aanleidingen voor geldzorgen en schulden langs in de spreekkamer van huisarts Nicolette. En ze weet — stress en stressgerelateerde problemen verdwijnen niet, als je niet óók schulden aanpakt: ‘Schuldenproblematiek speelt natuurlijk in heel Nieuwegein, maar zeker vanuit sommige buurten en straten van de Centrale As zie ik steeds mensen terug die extra aandacht nodig hebben.’

Fysieke klachten door geldstress

‘In mijn spreekkamer kunnen geldproblemen eruitzien als stress, somberheid of depressie, omdat mensen hun kinderen niet kunnen geven wat ze willen. Bij kinderen kan het leiden tot obstipatie of buikpijn. Soms vanwege stress, soms vanwege ongezonde voeding. Dan kom ik erachter dat de ouders geen geld hebben voor ontbijt. Of dat er alleen vullend, ongezond eten in huis is. Mensen schamen zich heel erg. Bewoners die ik goed ken, zeiden jarenlang niets tegen mij over schulden rondom de toeslagenaffaire. Nu pas — na compensatie — durven ze daarover te praten.’

Nicolette en haar collega’s willen voorkomen dat geldproblemen zich ontwikkelen tot lichamelijke klachten. Collega-huisarts bij De Componist Erik Asbreuk nam het initiatief voor geldhulp in het buurtplein om aandacht te besteden aan preventie, nu zet het huidige team dat met liefde voort. Vanuit Werk en Inkomen Lekstroom zitten Sanne en Chantal nu elke week in het café beneden klaar om geldhulp te verlenen. Nicolette: ‘Laatst kwam er een man bij me met zware diabetes, en geen vast huis. Zijn schulden zitten een nieuw huis in de weg. Hij twijfelde even over hulp, maar samen met mij naar beneden lopen — naar Sanne en Chantal — wilde hij wel. Ik controleer geregeld zijn suikers, en sinds hij de geruststelling heeft dat z’n hulptraject gaat starten, dalen zijn suikers gewoon. Nou, dan heb je een hele blije patiënt én een hele blije arts. Mijn dag begint goed!’

‘Dat is het leuke van de Componist en dat hier allerlei maatschappelijke professionals samenkomen. Ik loop mee naar beneden en zeg dan: deze mensen kunnen jou helpen. Dat neemt de drempel weg. Als mensen een nummer moeten bellen, voelen ze zich vaak ook een nummer. Hier word je direct gezien. Ondanks dat de problemen niet van de een op andere dag weg zijn, geeft dat gevoel vaak al een beetje rust.’

Geen schuldhulpverlener maar geldcoach

Chantal en Sanne werken bij Werk en Inkomen Lekstroom als schuldhulpverleners, maar hier in het buurtplein past de titel geldcoach beter bij hun werk: ‘schuldhulp is best een zwaar woord’, legt Chantal uit. ‘Schuld is een taboe en mensen schamen zich voor hun geldproblemen. Doordat we naar het buurtplein komen en niet in het gemeentehuis zitten, hopen we dat mensen sneller hun vragen of verhalen met ons delen. En dat mag al vóór er schulden ontstaan. Graag zelfs!’

Sanne: ‘Negatieve, zware en grote associaties zorgen dat mensen op hun hoede zijn: straks ga ik naar schuldhulp… wat gebeurt er dan? Daarom vertellen we dat ze bij ons terechtkunnen voor geldvragen in de breedste zin van het woord. Bewoners zijn ook welkom als ze lastig rondkomen met hun salaris, even hun verhaal willen doen of zich afvragen waar ze recht op hebben — want er zijn veel minimaregelingen en kwijtscheldingen die mensen niet kennen.’

Hoe meer stress, hoe minder slimme keuzes

Net als Nicolette zien Chantal en Sanne van dichtbij de impact van geldstress op de gezondheid van bewoners en gezinnen: ‘Als mensen veel geldstress hebben, is het moeilijk om vooruit te denken in langdurige oplossingen’, legt Chantal uit. ‘Ze zitten in overlevingsstand, hun IQ zakt door de stress en ze maken keuzes gericht op het nu, op de korte termijn.'

‘Omdat we weten hoe moeilijk het is voor mensen in zo’n situatie om gevolgen van uitgaven te overzien, tonen we in gesprekken veel begrip. En altijd gelijkwaardig: we komen mensen niet vertellen hoe iets moet, maar denken wel mee over de keuzes, gevolgen en mogelijkheden. Waar kun je minder uitgeven? En als dat niet kan, hoe kun je voor meer inkomen zorgen?’

Gewoon even aanschuiven

‘Gister schoof hier iemand aan voor wie ik in een uur op een rij kon zetten wat die persoon allemaal nodig had en wat de mogelijkheden zijn’, vertelt Chantal. ‘Het was een vrij lang lijstje, dus dan vraag ik Movactor om hulp. Maar hoe lang de lijst ook is, er is altijd een klein begin dat we alvast kunnen maken.’ Sanne reageert: ‘Andersom komt Movactor ook naar ons: ‘wij zijn in gesprek met iemand die schuldproblemen heeft, kan een van jullie even aansluiten?’. Chantal: ‘Nu zitten we nog in een hoek in de Componist, maar een afgesloten ruimte is voor deze functie en de persoonlijke verhalen die we bespreken beter. Dus daar zoeken we nog naar!’

Zo veel mogelijk korte lijnen met andere hulpverleners

‘Het is fijn dat andere professionals steeds meer weten dat wij hier zitten’, vertelt Chantal. Sanne: ‘Omdat mensen niet graag naar ons toe komen vanwege onzekerheid en schaamte, en omdat ze ons niet kennen, is alle drempelverlagende hulp welkom. Zoals hulpverleners die het vertrouwen winnen van bewoners. Zij kunnen een connectie maken, en naar ons doorverwijzen. We hopen dat over een tijd alle professionals en bewoners in de Centrale As weten dat wij hier voor ze klaarzitten. En dat wij ook gewoon mensen zijn, met onze eigen ervaringen met geld en het leven.’