Uitkomsten enquête en bijeenkomsten

Vandaag werken aan duurzame energie voor morgen

Nieuwegein wil in 2040 energieneutraal zijn om bij te dragen aan het Klimaatakkoord van Parijs. Daarvoor zijn onder andere zonnevelden nodig. Van februari tot begin april 2021 dachten inwoners en belangenvertegenwoordigers mee over de vraag: waaraan moeten plekken voor zonnevelden in Nieuwegein voldoen? En wat zouden dan geschikte gebieden zijn?

De belangrijkste uitkomsten van flitspeiling en digitale bijeenkomsten

Inwoners, ondernemers , belangengroepen en grondeigenaren deden mee via een bewonersenquête (818 deelnemers) en verschillende online bijeenkomsten. Op deze pagina leest u het advies dat de deelnemers mee willen geven aan de gemeente.

Onderstaande informatie komt uit de enquête en online bijeenkomsten (plenair en deelsessies):

De flitspeiling (bewonersenquête)

De flitspeiling had 818 deelnemers. Zij hoorden van het onderzoek via een campagne op sociale media of via een uitnodiging via e-mail (deze groep had bij eerdere onderzoeken in de gemeente aangegeven vaker hun mening te willen geven).

De digitale bijeenkomsten

Er werden twee bijeenkomsten gehouden, met in totaal 85 deelnemers. Tijdens deze twee bijeenkomsten bespraken de deelnemers in deelsessies de resultaten van de flitspeiling en voegden daar ideeën en voorzetten aan toe waaraan de realisatie van zonnevelden moeten voldoen.

De resultaten

Duurzaamheid is belangrijk voor Nieuwegeiners
Deze meeste deelnemers zijn positief over de aanleg van zonnevelden in de gemeente. Het meest belangrijk vinden ze:

De opwek van duurzame energie
Gebruik van elektriciteit uit de buurt

Daarnaast hechten inwoners aan de duurzame aanleg van zonnevelden, natuur(behoud) en spreken zij een voorkeur uit voor ecologische zonnevelden. Dat zijn zonnevelden met meer ruimte voor de natuur.

Natuurbehoud is de belangrijkste voorwaarde

Deelnemers die vinden dat aanleg van zonnevelden een slecht plan is, geven vooral als reden dat het de natuur kan beïnvloeden. Daarnaast zien inwoners liever geen zonnevelden in cultuurhistorische gebieden (bijvoorbeeld rondom de forten) en vinden zij groenstroken van belang.

Zonnevelden in cultuurhistorische gebieden

Uit de peiling bleek dat ongeveer 70% van de deelnemers tegen de aanleg van zonnevelden is in cultuurhistorische gebieden zoals de Nieuwe Hollandse Waterlinie.

Aanvullingen uit de deelsessies over groen en cultuurhistorie

In landelijke gebieden moet de natuur zijn gang kunnen gaan. Het laag bij de grond plaatsen van zonnepanelen is geen oplossing want dat kost groen. In groene gebieden horen geen zonnepanelen. Er is veel groen in de Nieuwe Hollandse Waterlinie en de deelnemers willen niet dat natuur- en landschapswaarden worden bedolven onder zonnevelden. Graag met aandacht voor gebieden met weidevogels.

Een aantal inwoners is niet per se tegen, maar wil wel liever eerst kijken naar andere geschikte locaties. Zij willen geen zonnepanelen vlakbij de forten, maar zonnepanelen in inundatiegebieden (gebieden die men vroeger onder water liet lopen om de vijand tegen te houden) vinden deelnemers minder erg. Dit kan zelfs een kans zijn. Met zonnepanelen dicht bij elkaar kun je een waterpartij nabootsen of aangeven waar de schootsvelden precies lagen.
Conclusie: niet compleet uitgesloten bij inundatiegebieden, maar bij voorkeur op andere geschikte locaties.

Vormgeving zonnevelden

Uit de peiling blijkt dat ongeveer 70 procent van de deelnemers voorstander is van een groenstrook langs de rand van zonnevelden. Daarnaast willen ze de zonnevelden liever niet zien vanuit de woning/tuin en wil men geen last van schittering.

Aanvullingen uit de online bijeenkomsten over de vormgeving

Wat zijn de voorwaarden voor een zonneveld?
Langs snelwegen of in industriegebieden zijn zonnevelden niet storend. Aandacht voor veiligheid/lichtschittering is wel belangrijk.
Een zonneveld mag groen en beleving van groen niet verstoren. Als er panelen in het groen komen, moeten ze zoveel mogelijk onzichtbaar zijn.
In de directe omgeving van snelwegen/geluidswegen kunnen het beste zonnevelden aangelegd worden.

Veel of weinig zonnepanelen dicht bij elkaar?

Dit hangt af van de omgeving. In een industriële omgeving of langs de snelweg: zo veel mogelijk per vierkante meter. In het groen: zo zuinig mogelijk (weinig per vierkante meter).
Het uitzicht moet groen en natuurlijk te blijven. Als er dieren (bijvoorbeeld schapen) onderdoor kunnen en de grond gezond blijft, is dat veel beter dan dichtbij elkaar geplaatste panelen in het groen.
De hoogte van de panelen hangt af van de situatie. Per gebied moeten we kijken wat het beste is voor mensen, dieren en grond.
Bij aanbesteding niet automatisch de maximale opbrengst per vierkante meter afdwingen, maar kijken wat past bij het gebied.

Uit de enquête blijkt dat 41 procent voor een ecologisch zonneveld zou kiezen. 27 procent kiest voor een intensief zonneveld. Dit komt goed overeen met bovengenoemde nuance: het is afhankelijk van de omgeving of je kiest voor een intensief of ecologisch zonneveld. Dit moet je per gebied bekijken.

Meest geschikte locaties voor zonnevelden

Volgens de enquête zijn dit de drie meest geschikte plekken voor zonnevelden:

Bedrijfsdaken
Overkapping bij grote parkeerterreinen
Langs snelwegen

Gemeente Nieuwegein zet volop in op zon op dak. Maar ook al liggen alle geschikte daken voor zonne-energie vol met panelen is dat nog niet genoeg voor een energieneutrale stad.

Deelnemen aan een zonneveld

De meeste deelnemers aan de enquête vinden het een goed idee dat inwoners deels eigenaar kunnen worden of kunnen investeren in de zonnevelden. Maar een kwart weet zeker dat ze ook echt mee willen doen. Bijna 40 procent is nog onzeker.

Aanvullingen uit de deelsessies over (financiële) deelname aan een zonneveld

Meest genoemd: het aansluiten bij of oprichten van een coöperatie. Mede-eigenaar worden van een zonneveld.
Een variant op het omgevingsfonds: Een deel van de winst van de ontwikkelaar gaat zo terug naar de omgeving.
Combinatie van financieel rendement voor deelnemers en een omgevingsfonds voor de omgeving is wellicht ook mogelijk?
Er is geen behoefte aan investeren in een zonnepark buiten Nieuwegein.
De mens niet ondergeschikt maken aan de winst. Winst moet niet het uitgangspunt zijn, maar het deelnemen aan het zonneveld. Gaat om het grotere doel.
Voorrang voor omwonenden om mee te kunnen doen. Inwoners die geen panelen op hun eigen dak kunnen leggen moeten dit elders kunnen doen bijvoorbeeld in de Nieuwegeinse zonnevelden.
Postcoderoosconcept (bewoners die dichtbij het zonneveld wonen (aan de hand van postcode) kunnen investeren in het zonneveld) is ook interessant. Ik zou daaraan meedoen.
Geïnvesteerd geld moet behouden blijven voor de gemeenschap.
Vraag aan gemeente Nieuwegein om een aantal varianten uit te werken.
Aanvullingen uit online bijeenkomsten: de buurt doet mee
Houd het verhaal toegankelijk en begrijpelijk zodat iedereen het begrijpt en een mening kan vormen.
Laat mensen meedenken in een buurtpanel en laat weten wat er met hun input wordt gedaan.
De ontwikkelaar moet inwoners in directe omgeving actief benaderen door die inwoners te vragen of ze mee willen doen. Verder vooral informatief. Vergeet daarbij de verenigingen niet (bijvoorbeeld de volkstuinvereniging).
Inwoners moeten kunnen meepraten over de ontwikkeling van een zonneveld, van begin tot eind.
Zorg dat de randvoorwaarden die inwoners noemen ook daadwerkelijk zichtbaar zijn bij de uitvoering.

Extra input van specifieke groepen

Tijdens twee eerdere online bijeenkomsten sprak de gemeente met belangengroepen en grondeigenaren. Zij vulden het bovenstaande nog aan met deze opmerkingen.

Belangengroepen

Neem naast het Natuurnetwerk Nederland het Natuurnetwerk Nieuwegein mee in de keuzes voor potentiële zoekgebieden. -> Dit is gebeurd.
Zonnevelden, natuurwaarden en recreatie kunnen prima tot een geheel worden samengevoegd. Een voorbeeld hiervan is de energietuin in Montfoort.
Grote voorkeur voor zonnepanelen langs geluidsschermen en snelwegen.
Neem geen onbetekenende locaties op waar zonnevelden geen zin hebben.
Pas op dat je met de randvoorwaarden niet teveel dichtspijkert. Elk zonneveld blijft maatwerk.
Geef aandacht aan bewonersparticipatie - > zie ook inwonersenquête en inwonersbijeenkomsten.
Overweeg naast de nabije omgeving ook crowdfunding als het niet lukt om lokaal de financiering rond te krijgen.

Grondeigenaren

Zonneveld moet passen in het landschap/uitzicht, niet belemmerend zijn/ visueel aantrekkelijk op grond met woonbestemming.
Grondeigenaren actief betrekken bij potentiële locaties.
Pas natuurcompensatie toe op kleinere percelen.